اشتها؛یعنی ، تمایل انسان یا حیوانات برای خوردن غذا .
معمولا انسان به سه دلیل احساس گرسنگی می کند :
۱- با خالی شدن محتویات معده و تا حدی روده کوچک ،
تحریکات ناشی از خالی بودن این اعضاء به صورت عصبی به مغز می رسد
و باعث ایجاد احساس گرسنگی می شود .
این نوع تنظیم مصرف غذا ،تنظیم مکانیکی» نامیده می شود .
۲- پس از صرف غذا ، با انجام دادن اعمال هضمی در دستگاه گوارش ،
بخشی از غذای مصرف شده به صورت قابل جذب درمی آید
و از جدار روده ی باریک جذب خون می شود .
انواع مواد نشاسته ای پس از هضم شدن ،
در روده بار یک به صورت گلوکز جذب خون می شود .
افزایش اشتها با عسل طبیعی
بنابراین پس از صرف غذا و جذب شدن
شکل ساده مواد نشاسته ای به درون خون ، مقدار گلوکز خون بالا می رود .
گلوکز پس از وارد شدن به داخل سلول های بدن می سوزد
و به گاز کربنیک ، آب و انرژی تبدیل می شود .
گاز کربنیک از طریق هوای بازدم از بدن دفع می شود .
آب متابولیسمی حاصل از سوخت و ساز نیز در بدن مصرف می شود
و اضافات آن توسط کلیه ها دفع می شود .
انرژی حاصل از متابولیسم درون سلولی نیز
به مصرف انجام واکنش های بی شمار داخل بدن و فعالیت های عضلانی می رسد .
بنابراین پس از تخلیه گلوکز خون به درون سلول ها ،
سطح گلوکز خون پایین می آید و هرچه از زمان صرف غذا بیشتر بگذرد ،
سطح گلوکز خون افت بیشتری می کند .
وقتی سطح گلوکز خون به حد معینی پایین بیاید ،
خون حاوی گلوکز کم وقتی از هیپوتالاموس عبور می کند ،
باعث تحریک مرکز گرسنگی در مغز می شود
که این تحریک به صورت احساس گرسنگی در شخص نمایان می شود
و شخص با خوردن غذا دوباره باعث افزایش سطح گلوکز خون می شود .
به این نوع تنظیم سطح گلوکز خون ، تنظیم شیمیایی » می گویند .
۳ - در هوای گرم ، بدن با کاهش مصرف غذا از به وجود آمدن
حرارت بیشتر درونی جلوگیری می کند .
درجه حرارت خون نیز مانند ترکیبات شیمیایی آن باید ثابت باشد
و مشابه عملی که بدن برای ثابت نگه داشتن ترکیبات شیمیایی خون انجام می دهد ،
وقتی درجه حرارت خون بالا رود ، انجام می دهد تا حرارت بدن را ثابت نگه دارد .
یکی از مکانیسم هایی که بدن برای ثابت نگه داشتن
درجه حرارت داخلی انجام می دهد ،
کاهش مصرف غذا از طریق کاهش اشتها یا میل به مصرف غذا است .
وقتی خون عبور کننده از هیپوتالاموس حرارت بیشتری از حد معین داشته باشد
( بیش از ۵/۳۷ تا ۳۸ درجه سانتی گراد ) ،
هیپوتالاموس آن را به عنوان یک تحریک عصبی به نقطه تنظیم اشتها در مغز می رساند
و مغز با القای احساس گرما و بی اشتهایی ،
تمایل شخص برای مصرف غذا را از بین می برد
و یا در حد نیاز کاهش می دهد .
به این نوع تنظیم گلوکز یا اشتها ، تنظیم حرارتی » گویند .
لذا بدن با سه مکانیسم فوق باعث داشتن
یا نداشتن اشتها برای مصرف غذا می شود .
حالات فوق تحت شرایط طبیعی ؛ یعنی ، در بدن یک شخص سالم ،
باعث تنظیم میزان اشتها می شود .
اما تحت برخی از شرایط ، اشتها به طور طبیعی زیاد یا کم می شود .
چنان چه اشتها از حد عادی بیشتر باشد ،
شخص ناخواسته بیش از حد نیاز بدنش غذا می خورد
و اختلالات ناشی از پر خوری را به بدن خود تحمیل می کند .
اما اگر اشتها به طور غیر طبیعی کم باشد ،
شخص با کم غذا خوردن باعث ایجاد کمبود های غذایی در بدن خود می شود .
افزایش اشتها با عسل طبیعی
در مغز انسان و حیوانات ، مراکزی به نام های مراکز سیری یا گرسنگی وجود دارد .
وقتی مرکز سیری تحریک شود ، شخص میل به غذاخوردن را از دست می دهد .
وقتی مرکز گرسنگی تحریک شود ، شخص میل به مصرف غذا پیدا می کند .
چنان چه با یک سوزن مرکز سیری یک موش را تخریب کنید ،
آن موش هرگز احساس سیری نمی کند و اگر به وفور غذا در اختیارش قرار داده شود ،
آن قدر غذا می خورد که معده اش می ترکد .
زیرا به طور دائم احساس گرسنگی می کند
و چون عقل ندارد که از مصرف غذای بیش از حد پرهیز کند ،
در صورت موجود بودن غذا ، برای رفع احساس گرسنگی ، بی توقف می خورد .
گاهی مرگز سیری مغز انسان نیز آسیب می بیند
که چنین افرادی هر قدر هم به کمک نیروی عقل از خوردن غذا پرهیز کنند ،
باز هم به دلیل احساس دائمی گرسنگی
به عنوان یک احساس رنج آور ، غذای بیشتری می خورند .
این بیماری در انسان بیماری جوع» نامیده می شود
که افراد مبتلا به آن به دلیل پرخوری وزن بسیار بالایی پیدا می کنند .
در کشورهای پیشرفته ، بیماری پرخوری جوع» بسیار بیشتر رایج است
و به همین دلیل در چنان کشورهایی می توان
افراد بسیاری را مشاهده کرد که فوق العاده چاق هستند .
هر عاملی که باعث کاهش حرکات روده ها و یبوست شود ؛
مثل ، مصرف مواد مخدذ یا غذاهای متراکم و کم الیاف ،
سبب تخلیه دیر به دیر محتوای دستگاه گوارش می شود
و چون تخلیه به طور عادی صورت نمی گیرد ،
تحریک مکانیکی توسط دیواره ی دستگاه گوارش کمتر صورت می گیرد
و عدم تحریک مکانیکی ، سبب بی اشتهایی می شود .
افزایش اشتها با عسل طبیعی
گاهی نیز دلیل بی اشتهایی کمبود برخی از مواد یا عناصر غذایی در رژیم غذایی است .
به طور مثال ، کمبود ویتامین ب ۱ سبب بی اشتهایی شدید می شود .
کمبود تعداد دیگری از ویتامین ها و
مواد معدنی نیز سبب بی اشتهایی مزمن فرد می شوند .
در یک آزمایش که به یک گروه از موش ها ،
غذای عاری شده از ویتامین ب ۱ تغذیه شده بود
و کمبود شدید این ویتامین در بدن موش ها ایجاد شده بود ،
موش ها هیچ میلی به مصرف غذا نداشتند و آن قدر غذا نخوردند
که همه ی آن ها از گرسنگی تلف شدند .
پس نتیجه میگیریم که برای داشتن اشتهای مناسب ،
یکی از مهم ترین شرایط ، کیفیت غذا ؛
یعنی ، بافت فیزیکی غذا ( میزان تراکم یا مقدار الیاف موجود در غذای مصرفی ) است
و اشتها فقط زمانی می تواند طبیعی باشد
که علاوه بر سلامت مراکز تنظیم اشتها در مغز ،
بافت فیزیکی و ترکیب شیمیایی غذای مصرفی نیز مناسب باشد .
برخی از ویتامین ها و مواد معدنی کم نیاز تاثیری قطعی و مستقیم روی اشتها دارند
و کمبود آن ها باعث بی اشتهایی در انسان یا حیوانات می شود .
معمولا برخی افراد به علت تغذیه نادرست
به کمبود این مواد و در نتیجه بی اشتهایی دچار می شوند .
کسانی که دچار کمبود غذای باشند و یبوست هم داشته باشند ،
یکی به دلیل تخلیه دیر به دیر مدفوع در اثر تحریک مکانیکی اندک دستگاه گوارش
و دیگری به دلیل کمبود مواد غذایی ،
مشکل تغذیه ای مضاعفی خواهند داشت
و عوارض سوءتغذیه با شدت بیشتری بر آن ها مسلط می شود .
چنان چه این افراد مخلوطی از عسل و داروهای مسهل گیاهی یا شیمیایی را مصرف کنند ،
با تحریک تخلیه ی مدفوع ، امکان تحریک مکانیکی اشتها به وجود می آید
که به علت افزایش اشتها و مصرف غذا ،
کمبود های غذایی به طور نسبی رفع می شود .
به هرحال برای افزایش اشتها ، تجویزهای زیر صورت گرفته است
که بهتر است با توجه به اطلاعات فوق و آگاهی از علت بی اشتهایی ،
ابتدا به تشخیص علل و عوامل بی اشتهایی پرداخت و سپس از این تجویزها استفاده کرد :
*نوشیدن یک لیوان آب باران مخلوط با یک قاشق غذاخوری عسل یک ساعت قبل از غذا ،
سه نوبت در روز .توجه داشته باشید هوای شهر هایی مثل تهران بسیار آلوده است
و مصرف آب باران جمع آوری شده تا سه ساعت بعد از شروع بارندگی ،
آلوده و خطرناک است و منظور از آب باران ،
آبی است که از بارندگی در هوای پاک جمع شده باشد .
افزایش اشتها با عسل طبیعی
*یک قاشق عسل + یک پیاز پخته ( دو بار در روز )
*یک قاشق عسل + یک فنجان دم کرده ی ۲۰ گرم ساقه خشک
و گلدار پونه کوهی در یک لیتر آب ( قبل از هر وعده ی غذا )
*یک قاشق عسل + یک فنجان جوشانده ۳۰ گرم پوست نارنج در یک لیتر آب ( قبل از نهار و شام )
*مخلوط یک قاشق عسل + ۳۰ گرم سبوس گندم+ یک لیوان شیر ( دو بار در روز )
*مخلوط یک قاشق عسل + یک لیوان شیر ( دوبار در روز )
*مخلوط یک قاشق عسل + یک لیوان جوشانده گیاهی مسهل
( طبق دستور خاص مصرف هر جوشانده گیاهی مسهل )
*مصرف عسل + داروهای مسهل (طبق دستور خاص مصرف هر دارو توسط پزشک )
درباره این سایت